Soru.4.: "İzmir Modeli", nasıl bir İzmir Vizyonu ve değerleri üzerine kuruldu?
İzmir Modeli İzmir İçin Demokratik Bir Belediyecilik Modeli'nin geliştirilmesi isteniyorsa, bu "Model"in geliştirilmesine, İzmirlilerin benimsemiş olduğu bir vizyondan başlamak gerekir. "Model" çalışmaları başladığında, İzmir’in 2009 Kültür Çalıştayı'nda gelişmiş ve üzerinde bir oydaşma oluşmuş bir vizyonu bulunuyor. Bu, üç eksenli bir vizyondur. Bu eksenler;
1. İzmir’in yenilikçi bir tasarım kenti olması,
2. Akdeniz kentler ağının etkin bir odağı haline gelmesi,
3. Yerel yönetimin etkinliklerinde katılımcı yönetişim pratiklerine önem verilmesi,
olarak saptanmıştı. "İzmir Modeli" çalışmasında, buna dördüncü bir eksen eklendi. Bu kültür çalıştayında da konuşulmuş ama açıkça ifade edilmemiş bir eksendi. Bu eksen,
4. İzmir’in stressiz, ötekileştirmeyen, birlikte yaşamaya ve etkileşmeye açık "yaşam kalitesi"nin korunması ve geliştirilmesi,
diye formüle edildi.
Bu vizyonun birinci ögesi olan "yenilikçi tasarım kenti" ilkesi, İzmir’in gelişme ve "yaşam kalitesi" dinamiği konusunda bir tercihi ortaya koyuyordu. İkincisi; İzmir’in, Akdeniz kentler ağında bir odak olmasıyla, İzmir’in dış ekonomik ilişkilerinde bir coğrafik seçim yapılıyordu. Bu seçim yoluyla aynı zamanda da İzmir’in "yaşam kültürü" bakımından farklılığına işaret edilmiş oluyordu. Vizyonun üçüncü ögesi, "katılımcılık ve yönetişim"se İzmirlinin onurlu bir yaşam sürebilmesi için, nasıl bir yerel yönetimi tercih ettiğini gösteriyordu. İzmir Vizyonu'na dördüncü öge olan "yaşam kalitesi" tercihinin eklenmesi sonrasında, İzmir’in Vizyonu İzmir’in sosyo-ekonomik gelişmesine yol göstermekte yeterli olabilecek bir kapsama kavuşmuş oldu.
Her vizyon, kolayca akılda kalabilmesi ve ona kolayca atıf yapılabilmesi için, genellikle kısa olarak ifade edilmektedir. Bu, bir gerekliliktir. Ama bu vizyon doğrultusunda bir eylem planlanmak istendiğinde, vizyonla planlanan eylem arasında bir ilişki kurulmaya çalışıldığında bunun daha ötesine geçilmesi ihtiyacı duyulmaktadır. Tabii ki vizyondan, eyleme geçebilmek için bir deneyim birikimine ve yaratıcılığa ihtiyaç vardır. Bu niteliklerden de etkili olarak yararlanılabilmesi için vizyonun temel kavramlarının/değerlerinin derinliğine bilinmesi gerekmektedir.
Bu nedenle "İzmir Modeli" çalışmaları başladığında, yerel yönetimler konusunda Dünya'da benimsenen;
1.) Yaşam Kalitesi
2.) Katılımcılık ve Yönetişim
3.) Yenilikçilik
4.) Sürdürülebilirlik İlkeleri/Değerleri konusunda kavram çalışmaları yapıldı. Söz konusu dört kavram son 20-30 yıldır, Dünya'nın ve dolayısıyla Türkiye’nin gündemindedir. Bunlar, iyi bir yerel yönetimin başarması gereken evrensel ölçütler haline gelmiştir.
"İzmir Modeli" bu dört kavramdan, "yaşam kalitesi" kavramını göreli olarak daha geniş yorumlamakta ve ön plana almaktadır. Diğer üç kavramıysa, daha dar ve konusuyla sınırlı olarak tanımlamaktadır. Bu dört kavram arasında böyle bir işbölümü yapıldığında, diğer üç kavram "yaşam kalitesi"nin gerçekleştirilmesinde izlenecek yolu sınırlar hale gelmektedir.